Erupzio minoikoa

Erupzio minoikoa
Santoriniko galdara espaziotik ikusita
Sumendia	Santoriniko galdara
Data	K. a. 1639 eta 1616 artean
Erupzio-mota	Ultrapliniarra
Kokapena	Santorini 36°21′5″N 25°24′13″E / 36.35139°N 25.40361°E / 36.35139; 25.40361
VEI	6/7
Ondorioak	Akrotiri eta bere hiri minoikoak suntsitu zituen

Erupzio minoikoa edo Therako erupzioa Santorinin gertaturiko sumendi-erupzioa izan zen, 6 edo 7ko sumendi-leherketa indize eta 60 km³-ko dentsitate litiko baliokidea zituena.^[1] K.a. 2. milurtekoaren erdialdean gertatutakoa,^[2] historiako inoizko erupziorik handienetariko bat izan zen.^[3] Thera uhartea (egungo Santorini) guztiz- tartean Akrotiri hiri minoikoa- suntsitu ez ezik, lurrikarek eta tsunamiek inguruko uharteak eta Kreta ere kaltetu zituzten.

Egun ez dugu garai hartako lehen mailako iturririk baina litekeena da zenbait greziar mitoen (batez ere Atlantidarena) inspirazioa izatea.^[4] Egipton asaldura sortu zuen, eta txinatar kroniketan ere aipatu zuten. Erupzioaren data zehatza zalantzazkoa da, nahiz eta aditu gehienen ustez udan gertatu.^[5]

1. ↑ (Ingelesez) «The size of the Minoan eruption» VolcanoDiscovery.
2. ↑ (Ingelesez) Hardy, DA. Therea and the Aegean World III. in: Chronology (Proceedings of the Third International Congress, Hardy DA, editor). III.
3. ↑ (Ingelesez) Oppenheimer, Clive. (2003). «Climatic, environmental and human consequences of the largest known historic eruption: Tambora volcano (Indonesia) 1815» Progress in Physical Geography 27 (2): 230–59.  doi:10.1191/0309133303pp379ra..
4. ↑ Greene, MT. (2000). Natural Knowledge in Preclassical Antiquity. Johns Hopkins University Press ISBN 978-0-8018-6371-4..
5. ↑ Panagiotakopulu, E.; Higham, T.; Sarpaki, A.; Buckland; Doumas, C.. (2013). «Ancient pests: the season of the Santorini Minoan volcanic eruption and a date from insect chitin» Naturwissenschaften 100: 683–689.  doi:10.1007/s00114-013-1068-8...